C# Syntax (Söz Dizimi)

C# (C Sharp), Microsoft tarafından geliştirilmiş bir programlama dilidir ve C++ ve Java gibi dil özelliklerinden etkilenmiştir. C# dilinin syntax, kodun nasıl yazılacağını ve yapılandırılacağını tanımlar. Bu bölümde whitespace, statement, identifier, keyword, literal, ve comment kavramlarını ele alacağız.

Whitespace

“C# whitespace”, C# programlama dilindeki boşluk karakterleri anlamına gelir. Boşluk karakterleri, kodun okunabilirliğini artırmak ve yapılandırmak için kullanılan ancak genellikle derleyici tarafından görmezden gelinen karakterlerdir. C# dilindeki boşluk karakterleri şunlardır:

1. Boşluklar (Space): En yaygın boşluk karakteridir. Kodun okunabilirliğini artırmak için kullanılır ve genellikle ifadeler arasındaki ayırmak veya iç içe yapıları belirtmek için kullanılır.
2. Satır Sonu (Newline): Yeni satır karakteri, bir satırın sonunu belirtmek için kullanılır. Kodun satır içi düzenlemesini sağlar ve birden çok satırlı kod bloklarını daha okunabilir hale getirir.
3. Satır Başlangıcı (Linefeed): Satır başlangıcı karakteri, bir satırın başlangıcını belirtir. Genellikle yeni satır karakteriyle birlikte kullanılır.
4. Satır İçi (Tab): Sekme karakteri, kodu düzenlemek için girintileme yapmak için kullanılır. Genellikle kodun iç içe yapılarını görsel olarak ayırmak için kullanılır.
5. Carriage Return: Bir satırın başlangıcını belirten bir karakterdir. Genellikle yeni satır karakteriyle birlikte kullanılır.

Örneğin, C# derleyicisi aşağıdaki kod parçacıklarını sunumdaki farklılıklarına rağmen aynı şekilde değerlendirir.

// with whitespace
bool isDark = false;

if (isDark)
{
    website.EnableDarkMode();
}

bool isDark = false; 
if (isDark){ website.EnableDarkMode();}

Statement

C# programlama dilinde “statement” (ifade), bir programın en küçük çalıştırılabilir birimi olan bir kod parçasını ifade eder. Bir C# programı, birbiri ardına gelen ve bir amaca yönelik belirli bir işlemi gerçekleştiren ifadelerden oluşur. İfadeler, programın kontrol akışını yönetmek, değerleri atamak, işlemler gerçekleştirmek veya belirli bir işi gerçekleştirmek için kullanılır.

En temel bir şekilde C# programlama dilinde bir komutun bittiğin belirtmek için noktalı virgül (;) ifadesi kullanılır.

int x = 10;
Console.WriteLine("X: " + x);

Block

C# programlama dilinde “block” (blok), bir veya daha fazla ifadenin bir araya gelerek belirli bir grup oluşturmasını sağlayan yapılardır. Bloklar, süslü parantezler {} ile belirlenir. Bir programın kontrol akışını yönlendirmek, bir döngü veya koşul ifadesinin içeriğini tanımlamak gibi amaçlarla kullanılır.

// Örnek bir blok
{
    int x = 5;
    int y = 10;
    int result = x + y;
    Console.WriteLine("Result: " + result);
}

Identifier

C# programlama dilinde “identifier” (tanımlayıcı), değişkenlerin, metodların, sınıfların, arayüzlerin, enumların ve benzeri diğer program bileşenlerinin adlarını belirtmek için kullanılan terimdir. Bir identifier olarak kullanılan isimler belirli kurallara göre oluşturulur.

C# dilinde identifier’lar şu kurallara uymalıdır:

1. Bir identifier, harf (A-Z veya a-z) veya alt çizgi (_) ile başlamalıdır. Rakam ile başlayamaz.
2. Başladıktan sonra harf, rakam veya alt çizgi içerebilir. Boşluk, nokta veya diğer özel karakterler içeremez.
3. C# dilinde önceden tanımlanmış bir anahtar kelime olamaz. Örneğin, “int”, “class”, “if” gibi anahtar kelimeler identifier olarak kullanılamaz.
4. Büyük-küçük harfe duyarlıdır. Yani “myVariable” ve “MyVariable” iki farklı identifier olarak kabul edilir.

Örnek identifier’lar:

• myVariable
• _myVariable
• MyClass
• CalculateTotal
• PI
• MAX_VALUE

Keyword

Anahtar kelimeler derleyici için özel anlam taşıyan adlardır. Tüm anahtar kelimeler ayrılmış tanımlayıcılardır. Bu nedenle bunları Identifier olarak kullanamazsınız.

Literal

C# programlama dilinde “literal” (sabit), bir veri türünün belirli bir değeri için doğrudan yazılan değerdir. Bir literal, sabit bir değeri temsil eder ve bu değer, kodda belirtilen biçime ve türe göre yorumlanır.

C# dilinde birçok farklı türde literal bulunur. İşte bazı temel literal türleri:

• Tam sayılar (34) – Integer tipinde temsil edilir.
• Ondalıklı sayılar (1.53) – Double tipinde temsil edilir.
• Karakter (‘a’) – Char tipinde temsil edilir.
• Metin (“gelecekkodlarda”) – String tipinde temsil edilir.
• Mantıksal (true/false) – Boolen tipinde temsil edilir.
• Boş (null) – Bir nesnenin referansının olmadığın temsil eder.

Comment

Comment (Yorum), genellikle diğer programcılar için kodumuzu daha okunabilir hale getirmek veya kod hakkında kendimize notlar almak için kullandığımız yapılardır. Yorumlar derleyiciler tarafından yok sayılırlar bir komut olarak okunmazlar. Programımıza yorum eklemek için kod satırımızın önüne “//” iki tane eğik çizgi yazmanız yeterlidir.

//Console.WriteLine("Merhaba Dünya");

Örneğin yukarıdaki satır gibi yazdığımız kod bloğunun önüne de yorum işareti koraysak o kodumuz derleyici tarafından okunmaz artık bir yorum satırı olarak görünür. Bu nedenle kod geliştirirken genellikle denemeler yaparken bir önceki yazdığımız kodun çalışmaması için yorum satırı haline getiririz.

//Bu bir yorumdur.
//Diğer bir yorum.

Yorumları, aşağıdaki gibi bir kod ifadesinden sonra da yazabiliriz:

Console.Read(); //okuma işlemi yapılan komut.

Alternatif olarak, çok satırlı yorumlar için “/* … */” ifadelerini kullanabiliriz. Aşağıdaki örnek gibi.

/* Bu bir yorumdur.
Diğer bir yorum. */

Dökümantasyon Comment

Dokümantasyon yorumları, program dokümantasyonunu oluşturmak için kullanılan XML metnini içerir.

/// <summary>
/// The main program
/// </summary>
class Program
{
    // ...
}

Dokümantasyon comment üç bitişik eğik çizgiyle (///) başlar.